2014/1 Klassiek-Arabische poëzie

Hoofdredactioneel

Iedereen die wel eens de culturele bijlage van een Arabische vrijdagskrant heeft ingezien, kan er niet omheen: poëzie leeft in de Arabische wereld. Dat wil niet zeggen dat andere kunstvormen geen bloeiend bestaan leiden in het Midden-Oosten, maar muziek, films, theater en beeldende kunst hebben nooit de status verworven die poëzie al van oudsher geniet onder Arabieren. Daarom biedt dit nummer van ZemZem een themakatern over klassiek-Arabische poëzie, wel het collectieve geheugen van de Arabische volken genoemd, zoals Gert Borg uitlegt in zijn inleidende artikel.

Ondanks de waardering voor poëzie onder Arabieren zelf hebben westerse onderzoekers er niet altijd veel belangstelling voor gehad. Marije Coster laat in haar bijdrage zien dat de interesse hiervoor pas laat op gang kwam en dan aanvankelijk nog slechts voor gedichten als historische — en niet letterkundige — bron.

Hoe de Arabische poëzie zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld kunt u lezen in het artikel van Kees Nijland, die het als een van de voordelen van de modern-Arabische poëzie ziet dat deze veel beter vertaalbaar te vertalen is dan klassieke gedichten.

Enkele van de verschillende soorten klassiek-Arabische poëzie kunt u uitgebreid terugvinden in de artikelen van het katern. Deze poëzie staat soms in schril contrast met het beeld dat velen hebben van de hedendaagse moslimwereld. Zo gaat Yasser Ibrahim in op de poëzie van losbandigheid en schaamteloosheid (mujuniyyat) van de beroemde dichter Abu Nuwas. Soortgelijke thema’s komen ook terug in de strofische gedichten van Ibn Quzman, een twaalfde-eeuwse dichter wiens werk door Arie Schippers wordt behandeld.

Arnoud Vrolijk en Johan Weststeijn, tenslotte, borduren hierop voort, waarbij Vrolijk ingaat op de poëzie over taartjes en ondeugende sketches van de vijftiende-eeuwse Egyptische dichter Ali Ibn Sudun, terwijl Weststeijn de rol van wijn in de klassiek-Arabische poëzie behandelt. Samen geven de artikelen een beeld van de diversiteit aan thema’s en genres binnen de klassiek-Arabische poëzie.