2005/2 Women’s Rights Now

Hoofdredactioneel

‘Nederland is islammoe,’ zo verzucht Ayaan Hirsi Ali regelmatig. Journalisten geloven het langzamerhand wel en plegen zelfcensuur, aldus de VVD-politica. Dat is een even simplistische als onthutsende constatering. Wie het slagveld van publicaties en debatten van de afgelopen maanden overziet, moet toch wel haast tot een tegen- overgestelde conclusie komen. Islammoe? 

Ondanks de referendum-kakafonie van de afgelopen tijd, kregen lezers en kijkers elke week weer een stroom aan opinies te verwerken over ‘de islam’. Inderdaad, vooral opinies en weinig feitelijke informatie. Het tweede nummer van ZemZem helpt die lacune op te vullen, overigens zonder de opinie te schuwen. 

De reeks van clichés over de islam is bekend en zal hier niet herhaald worden. Met het katern ‘Islam anders’ willen we duidelijk maken dat de islam geen versteende gods- dienst is en pogen we een paar van die clichés te ontmaskeren. De hardnekkigste mythe is wel dat de islam geen scheiding van godsdienst en staat zou kennen. Hilarisch genoeg hield CDA-minister van Onderwijs Maria van der Hoeven onlangs een vurig pleidooi voor een debat over het creationisme en het zogeheten Intelligent Design. Is hier geen sprake van een flagrante schending van de onmisbaar geachte scheiding tussen kerk en staat? 

Vergelijkbare conservatieve — om niet te zeggen ‘achterlijke’ — geluiden komen we natuurlijk ook regelmatig in de wereld van de islam tegen. Het is echter onmiskenbaar dat de islam meer in beweging is dan veelal wordt gedacht, niet alleen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika maar ook in Nederland en elders in Europa. Dit nummer van ZemZem biedt onder meer een kijkje achter de schermen van zowel de Syrische en Egyptische Moslim Broederschap als van de AK-partij in Turkije. Daarbij wordt duidelijk dat er een opvallend proces van ‘CDA-isering’ aan de gang is, en dan niet op z’n Van der Hoevens: religie wordt steeds meer gereduceerd tot een ethisch reveil en politiek pragmatisme krijgt de overhand. In sommige gevallen — zie het voorbeeld van ‘Sex and the Umma’ — lijkt er zelfs sprake van een islamitische seksuele revolutie, inclusief fantasieën over orgieën op de moskeevloer. 

Wie spreekt er eigenlijk namens de moslims? De heikele kwestie van de moslimvertegenwoordiging in de Lage Landen komt hier ook uitvoerig aan bod. Vlaanderen loopt daarbij voorop en Nederland zou kunnen leren van de ervaringen rond de aldaar onlangs gekozen Moslimraad en -executieve. Nederlandse moslims hebben veelal moeite zich te herkennen in de ongekozen en top-down ingestelde moslimorganisaties. Des te interessanter is het initiatief van de Arabisch-Europese Liga om deel te nemen aan de gemeenteraadsverkiezingen in 2006. Via een rondetafelgesprek doet ZemZem verslag van de voetangels en klemmen rond dit initiatief. Even prikkelend is het interview met Leyla Çakir, de voorzitster van een moskeebestuur in Geleen. En mis vooral niet Anja Meulenbelts essay ‘Ayaanianen versus Makkianen’. 

Islammoe? Geen sprake van.