Kookboektradities in het Arabisch

Gepubliceerd op Gecategoriseerd als Geschiedenis, Literatuur

Het Arabische taalgebied kent de oudste en best gedocumenteerde kookboekentraditie ter wereld. Die middeleeuwse Arabische kookboeken bevinden zich op het snijvlak tussen functionele recepten en klassieke literatuur; sommige kookboeken bevatten zelfs gedichten. Limor Yungman bestudeerde deze rijke culinaire traditie zoals die is overgeleverd in manuscripten uit de periode tussen de tiende en vijftiende eeuw.

Gepubliceerd in 2024/1 Een kijkje in de keuken

Bladzijde uit Kitab al-Tabikh van al-Warraq (Irak, 10de eeuw). Bron: Helsinki University Library, objectnummer MS Coll. 504.14, fol. 96v

De geschiedenis van malabi, of mouhallabié, gaat terug op muhalabiyya, genoemd naar een Iraakse generaal en gouverneur onder het Omayyadische kalifaat (661-750 n.C.). Malabi is een zoete pudding van rijst en melk, maar historische variaties bevatten onder meer kip en saffraan. Arabischtalige historische kookboeken hebben al deze variaties gedocumenteerd. Met meer dan vierduizend overgeleverde recepten is de Arabische culinaire teksttraditie namelijk de oudste en rijkelijkst gedocumenteerde culinaire traditie binnen een enkel taalgebied die tot op de dag van vandaag bewaard is gebleven.

De kookboeken waarin deze recepten werden teruggevonden hadden als functie om de keuken aan het hof vast te leggen. De ontwikkeling van een rijke hofcultuur was het gevolg van culturele en politieke omstandigheden, de uitwisseling met nabije culturen en de stichting van nieuwe steden in de achtste en negende eeuw, zoals Bagdad (762) en Samarra (836). Die hofcultuur kwam onder andere tot uitdrukking in een verfijnde keuken en een gastronomisch discours.[1] De opkomst van het kookboek was een uitvloeisel van deze voorliefde voor eten.

Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.

Vertaald door Silke Bull

Limor Yungman

Limor Yungman is sociaal en cultureel historicus gespecialiseerd in de culinaire geschiedenis van de middeleeuwse en vroegmoderne islamitische wereld. Ze is onderzoeker bij de Martin Buber Society of Fellows aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Ze is gepromoveerd aan de Ecole des hautes études en sciences sociales in Parijs op het proefschrift Les livres de cuisine du Moyen-Orient médiéval (Xe-XVIe siècles). Ze was tevens curator van de tentoonstelling Tastes of Heaven: Tales of the Arab Kitchen in het Museum voor Islamitische Kunst in Jeruzalem (juli 2023 – juni 2024) (ZemZem 2024/1).

More Posts

Door Limor Yungman

Limor Yungman is sociaal en cultureel historicus gespecialiseerd in de culinaire geschiedenis van de middeleeuwse en vroegmoderne islamitische wereld. Ze is onderzoeker bij de Martin Buber Society of Fellows aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Ze is gepromoveerd aan de Ecole des hautes études en sciences sociales in Parijs op het proefschrift Les livres de cuisine du Moyen-Orient médiéval (Xe-XVIe siècles). Ze was tevens curator van de tentoonstelling Tastes of Heaven: Tales of the Arab Kitchen in het Museum voor Islamitische Kunst in Jeruzalem (juli 2023 – juni 2024) (ZemZem 2024/1).

Wat leuk dat u geïnteresseerd bent in ZemZem!

Vaste lezer worden? U kunt in onze webshop een jaarabonnement afsluiten (22,50 per jaar). Ook kunt u hier losse nummers bestellen.