Van 8 tot en met 19 november 2023 vindt voor de 36e keer het jaarlijkse Internationale Documentaire Festival Amsterdam (IDFA) plaats met allerlei films en evenementen door heel Amsterdam. Ook dit jaar valt er voor de lezers van ZemZem weer veel moois te zien.
Filmmakers met wortels in verschillende landen gingen in hun documentaire op zoek naar hun familiegeschiedenis.
Between Delicate and Violent (2023, 15 min.) is een korte film over herinneringen waarin Turkse filmmaker Şirin Bahar Demirel aan de hand van foto’s en kunstwerken gebeurtenissen in haar familie onderzoekt.
In The Mother of All Lies (2023, 96 min.) bewandelt Asmae El Moudir de geschiedenis van haar Marokkaanse familie aan de hand van een maquette van de buurt waar ze is opgegroeid. De ontdekking van een pijnlijk verleden roept vragen op en zorgt voor nieuwe inzichten.
In My Father (2023, 19 min) onderzoekt filmmaker Pegah Ahangarani aan de hand van archiefmateriaal en familiefoto’s wat voor invloed de Iraanse revolutie heeft gehad op haar familie en reflecteert ze op haar eigen perspectief hierop, dat door de jaren heen veranderd is.
Een selectie met films uit en over Palestina laat de impact van de bezetting van Palestijns gebied zien, op verschillende momenten in de geschiedenis, binnen Palestina en daarbuiten.
In Three Promises (2023, 61 min.) blikt Yousef Srouji terug op de home-video’s die zijn moeder van haar gezin maakte ten tijde van de Tweede Intifada in de Westelijke Jordaanoever. Samen met zijn moeder bekijkt hij de beelden en vraagt hij zich af waarom ze juist op zo’n moment besloot alles op film vast te leggen.
Arna’s Children (2003, 84 min.) gaat over een Israëlische vrouw die met een Palestijn trouwde en in vluchtelingenkamp Jenin in de Westelijke Jordaanoever met haar zoon een theatergroep voor kinderen opzette. In deze film keert haar zoon Juliano terug naar het kamp om te zien hoe het inmiddels met het kamp en de kinderen is.
Als de Palestijnse student Mohamed Jabaly tijdens zijn uitwisseling wegens gebrek aan een door Noorwegen erkend paspoort het land niet meer uit kan, besluit hij zijn camera te pakken en alles vast te leggen. Het resultaat is de film Life is Beautiful (2023, 90 min.), een somber verhaal over politieke en bureaucratische obstakels in een land van wijduitgestrekte en serene natuur, dat in schril contrast staat met de omstandigheden van zijn vrienden en familie in Gaza.
Drie films uit de oude doos geven een beeld van het leven van zo’n veertig jaar geleden.
A Camel (1981, 15 min.) is een korte Soedanese film die het lot van een kameel in een sesammolen laat zien. Een film met verkapte maatschappijkritiek, over toekomstdromen en realiteitszin.
In de korte documentaire Step by Step (1978, 25 min.) geeft Ossama Mohammed het leven in een Syrisch dorp in 1978 weer: een plek waar kinderen dromen, maar waar de verstikkende normen van de gemeenschap daar snel een einde aan maken.
First Case, Second Case (1979, 53 min.) speelt zich af in een Iraans klaslokaal, waarin de docent de leerlingen een ultimatum stelt voor het aanwijzen van de voor hem onbekende onruststoker in de klas. Zeven kinderen worden naar de gang gestuurd. Vanaf dat punt laat de film twee mogelijke uitkomsten van dit scenario zien. Door de verhulde maatschappijkritiek werd deze film onmiddellijk na verschijning verboden in Iran.
Tot slot: Embodied Chorus (2023, 72 min.) neemt de kijker mee door de straten van Beiroet, waar vijf mensen openhartig vertellen over hoe het is om te leven met een geslachtsziekte.
The Wasp and the Orchid (2023, 66 min.) speelt zich af op het platteland van Tunesië en onderzoekt welke invloed de komst van de televisie heeft gehad op het leven en de gemeenschap in de dorpen.
Veel kijkplezier!
Update: Op donderdag 8 november, tijdens de vertoning van IDFA’s openingsfilm, werd de aankondiging van artistiek directeur Orwa Nyrabia onderbroken met een pro-Palestijns spandoek en leuzen. IDFA bood excuses aan voor deze gebeurtenis in een online verklaring. Naar aanleiding van deze verklaring hebben verschillende filmmakers, waaronder Maryam Tafakory (Mast-del), Miko Revereza (Nowhere Near), Charlie Shakleton (Lateral) en Basma al-Sharif (Farther than the Eye Can See, The Story of Milk and Honey, Deep Sleep en Capital), maar ook het Palestijns Filminstituut, zich gedistantieerd van het festival; hun films zullen niet meer vertoond worden. De meest recente versie van het programma is te vinden op de website.