Lenteliteratuur: hoe romans een stem en gezicht geven aan de revoluties

Gepubliceerd op Gecategoriseerd als Literatuur, Politiek & Samenleving

‘De Arabische revoluties kunnen niet slechts één schrijver hebben,’ schrijft literatuurwetenschapper Brahim el Guabli.[1] Er is dan ook niet één standaardwerk over de Arabische Lente. Als experts bij het Grote Midden Oosten Platform zijn wij ervan overtuigd dat de veelzijdigheid van het Midden-Oosten en Noord-Afrika vraagt om nuance. Door diverse romans en novelles te lezen, wordt duidelijk dat de revoluties veelvormig en veelkoppig zijn en zich afspelen in verschillende tijden, samenlevingen en situaties.

Gepubliceerd in 2020/2 Tien jaar na de Arabische lente

In december 2020 is het precies tien jaar geleden dat demonstraties in Tunesië leidden tot wat uiteindelijk de ‘Arabische Lente’ zou worden genoemd. De revoluties, met hun roep om brood, vrijheid en sociale rechtvaardigheid, verspreidden zich snel over het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Hoop en optimisme joegen mensen de straat op. Hoe meer Arabische leiders van hun zelfgecreëerde
voetstuk vielen, des te luider werd de roep om een betere toekomst.

Tien jaar later is er veel veranderd in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Maar van een betere toekomst kunnen we zeker nog niet spreken. Wat zien we wel als we terugkijken naar de afgelopen tien jaar? Op deze vraag zijn veel antwoorden mogelijk. Een van de antwoorden zoeken wij in de literatuur. Wat vertellen romans ons over tien jaar revoluties in de Arabische wereld?


De Arabische roman heeft in de afgelopen decennia grote veranderingen ondergaan, met name in de verscheidenheid aan thema’s, stijlen en literaire vormen. Een generatie geleden waren de thema’s beperkt. Veel Arabische literatuur was gebaseerd op sociaal realisme, en in historische romans zaten – vanwege de censuur – vooral verborgen berichten. Veel Arabische literatuur was gebaseerd op sociaal realisme, en in historische romans zaten – vanwege de censuur – vooral verborgen berichten. Arabische schrijvers zaten in een lastig parket. Nu is er een nieuwe generatie, de ‘Facebookgeneratie’, die een heel andere literatuur produceert en zich veel minder
aantrekt van de heersende literaire mores en zeden.

Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.

[1] Brahim El Guabli, “Writing the Literature of Revolution,” Reset Dialogues on Civilizations, 13 oktober 2011, voor het laatst geraadpleegd op 15 oktober 2020 via www.resetdoc.org/story/writing-the-literature-of-revolution/.


Wat leuk dat u geïnteresseerd bent in ZemZem!

Vaste lezer worden? U kunt in onze webshop een jaarabonnement afsluiten (22,50 per jaar). Ook kunt u hier losse nummers bestellen.