De Asads: van idealisme tot moorddadige dictatuur

Gepubliceerd op Gecategoriseerd als Politiek & Samenleving

Op 8 december 2024 kwam er tot grote vreugde van de meeste Syriërs een einde aan het meedogenloze regime van Bashar al-Asad. Tijd voor een terugblik op het 54 jaar durende regime van de Asads.

Gepubliceerd in 2025/1 Kat, kameel, kameleon.

Ik herinner mij nog goed mijn eerste dag in Syrië, in de zomer van 1964, in het dorpje Kfar Karmin op het platteland bij Aleppo. Mijn gastheer waarschuwde me: ‘Let op wat je zegt, want de twee politiemannen die daar zitten zijn aanhangers van president Amin al-Hafiz.’ De aanwezigheid van het regime, zelfs in de kleinste uithoeken van het land, speelde toen al een rol, ook al besefte ik dat destijds nog nauwelijks.

Het begon allemaal met idealisme toen Hafiz al-Asad (afkomstig uit de alawitische minderheid in Syrië) eind jaren veertig van de vorige eeuw toetrad tot de Arabische Socialistische Baath-partij. Hij was een enthousiast aanhanger van de Arabisch-nationalistische eenheidsidealen van Michel Aflaq, een van de grondleggers ervan. Kenmerkend voor de Baath-ideologie was haar seculiere karakter: alle Arabieren werden als gelijken beschouwd, ongeacht hun religie. De Baath-partij was daardoor extra aantrekkelijk voor leden van de Arabische religieuze minderheden, zoals alawieten, druzen, ismaïlieten en christenen. Daarnaast trok het socialistische gedachtegoed van de Baath-partij Arabieren aan van het armere platteland.

Op 8 maart 1963 pleegden Baathistische officieren onder leiding van een geheim militair comité een staatsgreep in Syrië. De samenstelling van dit comité had grote invloed op het verdere verloop van de Baathistische heerschappij in het land. De leiding bestond uit drie alawitische officieren: Muhammad Umran, Salah Jadid en Hafiz al-Asad. Hoewel er ook druzen, ismaïlieten en soennitische officieren in het comité zaten, bekleedden zij niet de hoogste posities. De macht van de alawitische officieren nam steeds meer toe. Na een onderlinge machtsstrijd bleef Hafiz al-Asad in 1970 als absolute alleenheerser van Syrië over.

Verder lezen? Bestel het nieuwe nummer in onze webshop

De Asad familie: Hafez al-Asad en zijn vrouw, Anisa Makhlouf. Op de achterste rij van links naar rechts: Maher, Bashar, Basil, Majid en Bushra al-Asad. Bron: Wikimedia Commons

Nikolaos Van Dam

Nikolaos van Dam (1945) studeerde Arabisch en Politieke Wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde daar op De Rol van Sektarisme, Regionalisme en Tribalisme, bij de Strijd of de Politieke Macht in Syrië (1977). Hij is de voormalige Nederlandse ambassadeur in Indonesië, Duitsland, Turkije, Egypte en Irak, en was tevens Speciaal Gezant voor Syrië. Daarnaast heeft hij als diplomaat gewerkt in Libanon, Jordanië, de Bezette Palestijnse Gebieden en Libië. Zijn boeken zijn vertaald in onder meer het Arabisch, Chinees, Engels, Hongaars en Turks.

More Posts

Door Nikolaos Van Dam

Nikolaos van Dam (1945) studeerde Arabisch en Politieke Wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde daar op De Rol van Sektarisme, Regionalisme en Tribalisme, bij de Strijd of de Politieke Macht in Syrië (1977). Hij is de voormalige Nederlandse ambassadeur in Indonesië, Duitsland, Turkije, Egypte en Irak, en was tevens Speciaal Gezant voor Syrië. Daarnaast heeft hij als diplomaat gewerkt in Libanon, Jordanië, de Bezette Palestijnse Gebieden en Libië. Zijn boeken zijn vertaald in onder meer het Arabisch, Chinees, Engels, Hongaars en Turks.

Wat leuk dat u geïnteresseerd bent in ZemZem!

Vaste lezer worden? U kunt in onze webshop een jaarabonnement afsluiten (22,50 per jaar). Ook kunt u hier losse nummers bestellen.