Recensie
Mustafa Khalifa, De schelp. Uit het Arabisch vertaald door Djûke Poppinga. Uitgeverij Jurgen Maas, 312 p. € 24,50
Gepubliceerd in 2022/1 Er was eens…
Mustafa Khalifa’s autobiografische debuutroman De schelp, in het Arabisch gepubliceerd in 2008, is onlangs in het Nederlands verschenen in een vertaling van Djûke Poppinga. Het is een fonkelende parel uit de gevangenisliteratuur die zich met onvergetelijke beelden en analytische scherpte aan de lezer opdringt.
De schelp begint als een conventionele roman. Een Arabische man neemt afscheid van zijn vriendin op de luchthaven van Orly om na een opleiding tot filmmaker in Parijs terug te keren naar zijn geboorteland. Dat geboorteland is Syrië, ten tijde van het regime van Hafiz al-Assad, de vader van Bashar al-Assad. De naam van de president komt in de roman alleen niet voor en Syrië, in het boek ‘mijn land’ genoemd, wordt mondjesmaat genoemd.
Na enkele pagina’s is het conventionele er echter wel vanaf. De man wordt opgepakt op de luchthaven van Damascus en vanaf hier wordt de lezer meegesleurd in de krochten van Assads gevangenisarchipel. Wat volgt is een stroom van helse belevingen vanuit het perspectief van de gearresteerde man, die aanvankelijk geen idee heeft waarom hij is opgepakt. Hij blijkt verdacht te worden van banden met de Moslimbroederschap, in een periode waarin er dagelijks honderden Moslimbroeders worden opgepakt in Syrië na een opstand tegen het regime. De man is een atheïstische Syriër uit een katholieke familie. Een anomalie: een christelijke Moslimbroeder die zegt atheïst te zijn!
Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.