De Koerdische kwestie zou de komende decennia weleens het belangrijkste vraagstuk in het Midden-Oosten kunnen zijn door twee ontwikkelingen: het Koerdische bevolkingsaantal, op dit moment geschat tussen de 30 en 35 miljoen wereldwijd, zal aanzienlijk toenemen gezien het hoge vruchtbaarheidscijfer van gemiddeld vier kinderen per vrouw, en de Koerden worden daarnaast assertiever en standvastiger in hun eis om politieke en culturele rechten, en beschikken met vele transnationale tv-zenders en digitale mogelijkheden over een uitgebreide infrastructuur die het Koerdisch nationalisme stimuleert.
Gepubliceerd in 2015/2 De Koerden
Het gevoel onder de Koerden dat hun collectieve bestaan als een natie ontkend is en daardoor buiten de moderne geschiedenis geplaatst, is groter dan ooit. Dit besef neemt nog steeds toe bij een nieuwe generatie Koerden in een fase in de wereldgeschiedenis waarin het nationalisme nog steeds tot een van de sterkste politieke krachten behoort. Voor veel Koerden, met name de jongere generaties, toont het ontbreken van een staat niet alleen de ontkenning van de Koerdische politieke identiteit, maar is het ook een nationaal trauma dat om een einde schreeuwt.
Tegelijkertijd kampen de natiestaten waarbinnen de Koerden in het Midden-Oosten wonen, met name Irak, Syrië, Turkije en Iran, met verschillende vormen van desintegratie door toenemende interne polarisaties. In Irak hebben de Koerden al sinds 1991 een de facto semionafhankelijke staat, waarbij opstanden en guerrillastrijd hebben plaatsgemaakt voor state building.[1] In Syrië beheersen de Koerden het grootste deel van het gebied die zij als Koerdische regio beschouwen en daar hun eigen zelfbestuur geïntroduceerd. In Turkije zijn de Koerden verwikkeld in zowel een civiele als militaire strijd voor politieke rechten die voorlopig nog niet ten einde is. De jongere generatie PKK-leden is veel radicaler dan de oudere generaties. In Turkije zijn ze begonnen met een stedelijke guerrilla-oorlog. Afsplitsingen van de PKK voeren zelfmoordaanslagen uit in grote Turkse steden zoals Ankara. In Iran is de situatie in de Koerdische gebieden verre van stabiel. Verschillende Koerdische politieke partijen zijn op allerlei manieren actief. Er zijn publicaties in het Koerdisch, radio- en satellietzenders en groepen die zich bezig houden met gewapende strijd.
Verder lezen? Bestel het nummer in onze webshop.
[1] Sutay Yavuz, Fertility Transition and The Progression to A Third Birth in Turkey (Hacettepe University: Institute of
Population Studies, 2003).