Aliens, offers en immigranten: stervende dieren in Marokkaanse film- en videokunst

Gepubliceerd op Gecategoriseerd als Kunst & Cultuur, Religie & Zingeving

Het offerdier speelt een belangrijke rol in de drie abrahamitische religies. Filmwetenschapper Janna Houwen analyseert hoe hedendaagse Marokkaanse films de spirituele en symbolische betekenis van het stervende dier vormgeven op het witte doek.

Gepubliceerd in 2025/1 Kat, Kameel, Kameleon

Van Rusland tot Senegal, van Frankrijk tot Argentinië: in de geschiedenis van de wereldcinema zijn beelden van stervende dieren niet weg te denken. Toen het medium film net was uitgevonden paste het tonen van stervende dieren binnen de traditie van spektakelcinema: een filmvertoning was een soort kermisattractie waarbij het publiek zich net zozeer liet overrompelen door beelden van een rijdende stoomtrein als van een geëlektrocuteerde olifant.

Later werd het medium op een meer journalistieke manier gebruikt om bijvoorbeeld jachttaferelen of slachthuisscènes vast te leggen in filmdocumentaires. Of het nu ter lering of ter (leed)vermaak is – het tonen van dierenleed dient het mensenpubliek. Ook op betekenisniveau gaat het vaak niet zozeer om de dieren, maar om de mensen. Filmbeelden van stervende dieren zeggen in veel gevallen iets over groepen mensen en hun onderlinge politieke en economische relaties.

Verder lezen? Bestel het nieuwe nummer in onze webshop.

Afb. 1. Sofia Alaoui, So What If the Goats Die?, 2020. (Film still)

Janna Houwen

Janna Houwen is docent Film- en Literatuurwetenschap aan de Universiteit Leiden en Research Fellow bij NIMAR, het Nederlands Instituut in Marokko. Ze houdt zich bezig met politieke cinema en videokunst, en is in het bijzonder geïnteresseerd in films uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Ze is de auteur van Film and Video Intermediality: The Question of Medium Specificity in Contemporary Moving Images (Bloomsbury, 2017) en mederedacteur van de boeken Legibility in the Age of Signs and Machines (Brill, 2018) en From Crisis to Critique: Languages of Resistance, Transformation, and Futurity in Mediterranean Crisis-Scapes (Palgrave, 2020). (ZemZem 2025/1)

More Posts

Door Janna Houwen

Janna Houwen is docent Film- en Literatuurwetenschap aan de Universiteit Leiden en Research Fellow bij NIMAR, het Nederlands Instituut in Marokko. Ze houdt zich bezig met politieke cinema en videokunst, en is in het bijzonder geïnteresseerd in films uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Ze is de auteur van Film and Video Intermediality: The Question of Medium Specificity in Contemporary Moving Images (Bloomsbury, 2017) en mederedacteur van de boeken Legibility in the Age of Signs and Machines (Brill, 2018) en From Crisis to Critique: Languages of Resistance, Transformation, and Futurity in Mediterranean Crisis-Scapes (Palgrave, 2020). (ZemZem 2025/1)

Wat leuk dat u geïnteresseerd bent in ZemZem!

Vaste lezer worden? U kunt in onze webshop een jaarabonnement afsluiten (22,50 per jaar). Ook kunt u hier losse nummers bestellen.